dinsdag 29 september 2015

Bladkoning 2-daagse

Het is eind september, en Nederland stroomt opeens vol met bladkoningen. Dit normaal vrij zeldzame vogeltjes komt helemaal vanuit zijn broedgebied in de Siberische taiga! Met zijn groenige grondkleur, grote gele oogstreep en gele bandjes op de vleugel een erg mooi beestje om te zien!

Omdat het toch wel een erg leuke soort is, besloot ik ook maar eens een poging te doen om een bladkoning te vinden. Na mijn idee is het Kippenbos altijd al een goede plek geweest voor zangvogels. Dit door de gunstige ligging aan de rand van de polder en het Alblasserbos. Daarnaast heb je hier veel variatie in bomen en struiken. Tussen de vele bramen die door de struiken als bijv. de vlier groeien, kunnen kleine zangvogeltjes lekker beschut zitten, en toch hun voedsel vinden. Daarom besloot ik om samen met Jefta de zondagmiddag in dit bos vol te maken. 

Bij aankomst zagen we al veel mezen (redelijk wat zwarte), goudhanen, tjiftjafjes, vuurgoudhanen, boomkruipers en zanglijsters. Nu nog die 'blako' (bladkoning in het vogelaarsjargon). Overal slopen en kropen de zangertjes tussen de bosjes, maar ondanks goed zoeken, nog steeds geen blako. Toen Jefta en ik net verder wilde fietsen, belde me (ondertussen ook al geariveerde) vader, met het bericht dat hij een mogelijke bladkoning langs de rand had. We stonden dichtbij, dus dat werd hollen! Bij zo'n snel en actief vogeltjes, kan je er niet gouw genoeg bij zijn. Ondanks onze sprint uit de topklasse, waren we alsnog te laat, en was het vogeltje weer in de dichte bramen verdwenen. Dan toch nog maar even verder zoeken. 

Toen Jefta en ik om een bocht liepen, zagen we opeens 3 kleine zangertjes. Kijkers er op, BLADKONING zongen zij in koor! Ja hoor, tussen 2 tjiftjaf fladderde ook een hele fraaie bladkoning! Gedurende de middag liet het vogeltje zich regelmatig beeldvullend en helemaal vrij bekijken. Wat een gave waarneming! Doordat hij alleen geen seconde stil zat, was fotograferen niet heel makkelijk. Wel lukte het me om een bewijsplaatje te maken, dat meteen de eerst gedocumenteerde bladkoning ooit is voor de Alblasserwaard!


                                          Bladkoning 

Zit je de maandag daarop rustig op de bank je prak te eten, zie je opeens een klein vogeltje in de struik voor het raam. Toch maar even de kijker erop, en ja hoor, weer een bladkoning!!! Nu ook als tuinsoort! Ook deze liet zich weer erg mooi zien! Fotograferen was alleen een heel stuk moeilijker. Maar goed, mij hoor je niet klagen! Wie je wel hoorde klagen waren de weggebruikers, die zich stoorde aan de over enthousiaste vogelaars langs de weg. Tja, eerlijk is eerlijk, een beetje merkwaardig zijn ze wel die vogelaars... ;)

                                          Bladkoning

Met 2 bladkoningen in de Alblasserwaard, in 2 dagen, was die grote grijns op me gezicht heel de week nog te zien! Soms heb je van die weken, dan zit het gewoon heel erg mee!

vrijdag 25 september 2015

Zwarte mezen in de Alblasserwaard

Ze komen langzaam aan weer binnen druppelen, de zwarte mezen! De laatste 2 weken hoor en ziek ik regelmatig 1 of 2 zwarte mezen voorbij komen. Toen ik vanmorgen nog geen minuut me ogen open had, hoorde ik er al een roepen in de tuin. Aan het eind van de middag hoorde ik op de terugweg van me werk opeens een luid 'sitsju' zich regelmatig herhalen, weer een zwarte mees! Toch maar even kijken dan! Wat blijkt, zitten er ruim 30! Snel naar huis gegaan, en met de camera terug. Een ding kon je gelijk merken, ze kwamen niet uit Nederland. Deze meesjes waren totaal geen mensen gewend, en trokken zich helemaal niets van me aan. Sterker nog, ze kwamen zelfs naar me toe! Echt fantastisch om deze fraaie meesjes in zo'n groot aantal van zo dichtbij te zien! Fotograferen was alleen een stuk lastiger. Ze zitten namelijk geen moment stil, en het licht was slecht. Maar goed, dat mag de pret natuurlijk niet drukken!



                                                                      Zwarte mees

De reden dat deze vogels zo tam waren, is omdat ze waarschijnlijk uit de diepe en uitgestrekte bossen van Scandinavië komen. Hier komen ze nooit in contact met mensen, en zien dan ook geen enkel gevaar in ze als ze hier zijn. In de Alblasserwaard zijn ze ook vrij schaars, en mag je blij zijn als je er eens eentje ziet. In 2012 was er dan wel een invasie jaar. Toen hadden Jefta en ik zelf tijden het trektellen bij ons thuis 144 zwarte mezen binnen 2 uur!

Ook nu zie je dat er al redelijk veel worden waargenomen, en dat de aantallen per dag groter worden. Nu begreep ik dat er begin september in Estland ruim 50.000 zwarte mezen voorbij trokken. Wie weet krijgen we weer een invasiejaar?!



Zwarte mees

zaterdag 19 september 2015

(J)oehoe, weer een lifer!

Een poosje terug mochten mijn opa en oma hun 50-jarig huwelijk vieren! Deze mooie avond hebben we hun als familie een kaart gegeven met bericht dat we samen met hun eens een dag eropuit zouden gaan. Deze belofte ging vandaag in vervulling!

Zonder dat me opa en oma wisten wat ze te wachten stonden, stapte ze rond 10 uur bij ons, en me oom en tante, in de auto. De planning voor deze dag was een bezoek aan de mergelgrotten in Maastricht. Een van de weinige dingen die ze in 50 jaar die ze al samen zijn, nog niet gedaan hebben. Erg leuk dus!

Voordat we naar Maastricht reden, stopte we eerst in het fraaie natuurgebiedje de Doort, voor een lekkere brunch. Nouja, als ik hier dan toch ben, kan ik het niet laten om toch even een rondje te lopen. Dit leverde nog een 4-tal fraaie boomkikkers op. Blijven echt fantastische beesten! 


                                          Boomkikkers

Na een gezellige maaltijd reden we dan verder richting Maastricht. Hier stapte we wat later in een rondvaardboot die ons over de Maas voerde. Onder de voed van de Sint-Pietersberg werden we gedropt, waarna een klim naar boven kon beginnen. Aangekomen bij het restaurant waar de rondleiding door de mergelgrotten zou beginnen, was het wachten op een gids. Tja, dan zit je in Zuid-Limburg, en heb je net naast je een prachtig kruidenrijk veldje staan. Jullie raden het vast al.....ik kon de verleiding natuurlijk weer niet weerstaan! Dus terwijl de familie rustig afwachten, zaten Jefta, me vader en ik al weer op het veldje te snubbeken. Dit leverde voor mij nog een nieuw nachtvlinder op, namelijk de prachtige prachtmot! 

                                          Prachtmot

Nadat onze gids gearriveerd was, konden we koers zetten richting de groeve. Onderweg merkte kwam ik er achter dat je als natuurfreak nooit een 'normaal' kan doen! Zelfs als ik met een groep over de weg loopt, sta ik achter aan al weer met mijn neus in de berm om alle leuke plantjes te bekijken! Begint bijna een ziekte te worden ;) Helemaal omdat ik nu toch nog met lichtelijke blijdschap durf te vertellen dat hier toch nog zomerfijnstraal, wilde marjolein, rapunzelklokje en donderkruid stonden. 

Aangekomen bij de ingang van de groeve werd de grote groep in 2-en gedeeld, werden de gaslampen aangezet, en konden we het inmens grote en donkere gangenstelsel betreden. Wat een indruwekkende plek! Jaren lang hebben bewoners en boeren dag in dag uit met een zaag, duizenden blokken kalksteen weg gezaagd. Wat een gigantisch zwaar werk moest dat geweest zijn! In 800 jaar wisten deze mensen in het totaal ruim 8000 gangen te maken, met een totale lengte van 240km!! Met de komst van de ENCI Groeve is er van deze 240 km nog 'maar' 80 km aan gangen over gelaten. Maar goed, ook hierin kan je je nog hopeloos verdwalen wanneer je geen gids hebt! In het uur dat we hier rondliepen kregen we steeds meer en meer te horen over het ontstaan en de verdere geschiedenissen van dit indrukwekkende gangenstelsel. Heel erg interessant!

Om een indruk te geven hoe donker het daar eigenlijk is, liep de gids voor een paar minuten weg met de lampen. Nu weet ik in ieder geval hoe het is om blind te zijn...! Letterlijk aardedonker daar! Gelukkig konden we even later met het licht nog wel een fraaie watervleermuis zien!

                                          Watervleermuis

Met een prachtige ervaring rijker liepen weer naar buiten. Wat bleek, terwijl wij ondergronds zaten was het weer aardig opgeknapt. Omdat het zonnetje lekker scheen, besloten we om nog even een ommetje te maken, voordat we weer met de boot terug zouden gaan. De hoop was gevestigd om de oehoe, maar helaas liet deze nog lifer voor mij, zich niet zien. Nu was het met verrekijker natuurlijk niet heel makkelijk zoeken in zo'n grote groeve. 
 
Tijdens het wachten op de boot verdiepte Jefta, me vader en ik ons in de vele planten die langs de maas stonden. Dit leverde nog leuke soorten op als: hertsmunt, melige toorts, borstelkrans, smalle aster, wilde marjolein en zwarte toorts op!

                                          Borstelkrans

Na 3 ijsvogels, 1 cappuccino, 100000+ regendruppels en een flink portie gezelligheid stapte we even later weer aan wal in het ondertussen zonnige Maastricht. Nu zagen Jefta en ik vanaf de boot dat de stadsmuren bomvol stonden met een bonte verzameling van vele plantensoorten. Ook nu knaagde het instinct om te gaan kijken weer heel sterk. En met een smoesje dat we een kijkje wouden nemen bij de oude kerk, konden we toch nog een ommetje maken richting de auto ;)
Dit leverde nog honderden exemplaren om van de zeer zeldzame stengelomvattende havikskruid, leuk!

                                          Stengelomvattend havikskruid

Daarnaast stonden er ook nog andere leuke soorten als tomaat, smalle aster, hoge fijnstraal en klein glaskruid. Ook een jonge houtduif hield de boel nog eens extra goed in de gaten.

                                          Klein glaskruid
                                           Houtduif

Helaas moesten me oom en tante door verplichtingen weer naar huis. M'n opa en oma en ons gezin hadden echter nog tot het donker toe de tijd. Daarom zette we nog een koers in aan de andere kant van de Sint-Pietersberg, om hier nog eens te wandelen. Dit keer nam ik de scoop wel mee, ik moest en zal die oehoe na jaren zoeken en missen, nu toch echt eens een keer vinden! Aangekomen aan de rand van de groeve kon het speuren naar de grootste uil van Europa beginnen! Na een klein kwartiertje zoeken, was het de eer aan me vader om een oehoe aan de overkant te ontdekken! Na 2 korte aanwijzingen had ook ik deze prachtige soort dan ook eindelijk eens in beeld! Wat een adrenaline stoot geeft dat dan, niet te beschrijven! Ondanks de aardige afstand, liet deze gigantische uil zich erg leuk zien! Om het helemaal af te maken lied hij een luid 'oehoe' door de groeve heen galmen! Machtig mooi!


                                          Oehoe

Nu deze prachtige soort eindelijk op de lijst geschreven kon worden, hadden we ook nog even tijd om te kijken wat er allemaal nog meer te zien was in dit prachtige gebied. Dit leverde nog 2 nieuwe plantjes in de vorm van citroenmelisse en bergsteentijm op!

                                                        Bergsteentijm
                                                       Citroenmelisse

Met een grijns van oor tot oor, en een buik met een bodem van boterkoek en worst, stapte ik even later weer de auto in. Voordat we door reden naar de Alblasserwaard, maakte we nog een stop bij een restaurant in Nederweert. Hier konden we onder het genot van een heerlijke maaltijd deze gezellige en geslaagde dag nog eens in alle kleuren en geuren weer naar boven halen.

zaterdag 12 september 2015

Weinig trek maar veel planten!

Rond 6 uur galmde de wekker al weer duur huize Leeuwis. Na nachtvlinderbak met weinig vlinders doorzocht te hebben, reden Jefta en ik richting Kinderdijk om te trektellen. 

                                                       Agaatvlinder

Samen met Jefta, Rik Vinke, Hendrik-Jan van Dijk, Arie-Willem vd Wal, Corné Stam, Frank Oling, Patrick Verhaar, Ed vd Es, Mary vd Es en William Pol, was het erg gezellig op de telpost. Maar de vogeltrek viel na een goeie week, toch best wel tegen. Maar goed, 2 visarenden zijn natuurlijk altijd erg leuk! Ook zagen we de smienten al langzaam aan binnen druppelen. Voor complete telling zie: http://www.trektellen.nl/count/view/180/20150912

                                          26-04-214 Visarend telpost Kinderdijk

Na het tellen besloten Jefta, Rik en ik om een planten rondje te maken door de Alblasserwaard. Bij het gemaal van Kinderdijk konden we al leuke soorten als muurvaren, oranje springzaad, muskuskaasjeskruid en mattenbies opschrijven.

                                          Muurvaren

Al slingerend door de straatjes en gangetjes van Alblasserdam probeerde we meer leuke planten bij elkaar te scharrelen voor de daglijst. Dit bleek goed te zijn voor schijnaardbei, gele helmbloem, krabbenscheer, gestreepte dovennetel, muurleeuwenbek, kleine leeuwenbek, wilde marjolein en (voor mij nog nieuw) klein glaskruid! Niet gek voor een gewone woonwijk! Daarnaast was een zwarte mees bij de Oude Torenbrug ook wel weer erg leuk!

Ook op het ruigte terrein naast de nieuwe woonwijk 'Klein Alblas' vonden we nog een aantal nieuwe plantjes voor de daglijst. Leukste waren wel de late stekelnoot, geelrode naaldaar, grote kaardenbol, smal vlieszaad, dubbelkelk gevleugeld helmkruid en misschien wel het meest opvallende, de duindoorn! Waarschijnlijk ooit eens aangekomen met grond vanaf de kust. 

                                          Duindoorn
                                          Dubbelkelk

Bij aankomst op Nieuwland zagen we dat het grootste deel helaas al gemaaid was. Ondanks dat vonden we tussen de overgebleven plukjes toch nog de bekende wondklavers, liggende ganzenrik, hazenpootjes, zomerfijnstraal en ruige weegbree! Nog leuker waren de 7 zwarte heidelibellen die opeens op het ruige veld zaten! Al heel het jaar is er in de Alblasserwaard gezocht naar deze soort. In tegenstelling tot de grote aantallen vorig jaar, waren er tot vandaag nog geen gezien. Des ter grote de verbazing dat er nu opeens 7 zaten!


                                          Zwarte heidelibel

Vanuit Nieuwland reden we door naar het oude parkeerterrein naast station Sliedrecht. Gezien de mooie aantallen planten die ik hier eerder deze zomer zag, leek het ons een goed plan om hier de daglijst wat te laten groeien! Dit leverde een hoop leuke soorten op als: postelein, kaal breukkruid, plat beemdgras, harig vingergras, klein liefdesgras, ijzerhard, zandblauwtje, zomerfijnstraal, hoge fijnstraal en koningskaars! Mooie soorten dus!


                                                       Harig vingergras
                                          Plat beemdgras
                                                    Klein liefdegras

Ook leuk waren de 10-tallen postenlein tussen de fietsenstallingen en straattegels op het station zelf.

                                                            Postelein

Terwijl we richting het bedrijven terrein van Sliedrecht reden, stopte ik even op de bult over het spoor. Vanuit de auto dacht ik hier altijd een geel walstro te zien staan. Nu maar eens kijken of het vermoede klopte. En dat deed het! Voor hier toch een erg leuke soort.

Op het bedrijventerrein vonden we naar mijn idee wel de soort van de dag, de prachtanjer! Ondanks dat locatie al bekend was, was het toch geweldig om deze prachtige soort eens in het echt te zien!



                                          Prachtanjer

Ook de zeldzame moesdistel die hier ook massaal stond mag niet on opgemerkt blijven!

Met deze prachtige prachtanjer binnen te hebben, besloten we de terreintjes van Hardinx-Veld eens goed door te kammen. Ook hier natuurlijk weer een hele lading aan leuke plantjes, waaronder zeesoorten als stekend loogkruid, zacht loogkruid, strandduizendguldenkruid en helmgras! Toch bijzonder zo in de Alblasserwaard!

                                          Helmgras
                                                      Zacht loogkruid

Daarnaast stonden hier ook leuke soorten als: echt duizendguldenkruid, fraai duizendguldenkruid, sierlijke vetmuur, late stekelnoot, herfstbitterling, rosse vossenstaart en keizerskaars.

Het meest opvallende was wel een ingegraven steenrode heidelibel! De libel was tot aan zijn borststuk toe ingegraven in het zand! Ookal was hij nog kerngezond, toch lukte het hem niet om weg te vliegen. Daarom maar eventjes uitgegraven. Thuis toch maar eens nagevraagd wat de oorzaak zou kunnen zijn. Wat blijkt, waarschijnlijk hingen er hongerige laven van de zandloopkever rond. Een bizarre waarneming!




                                          Steenrode heidelibel

Een boompieper aan de grond in de Alblasserwaard is toch best schaars, daarom verdiend dit fraaie vogeltje dan ook even de aandacht!


                                          Boompieper

Een blik op waarneming leerde ons dat er langs de rivier groot warkruid stond. Gezien het feit dat dit maar 5 minuten fietsen was, besloten we een poging te wagen om dit bijzondere plantje te vinden.

Na een poosje zoeken vonden Jefta en Rik een aantal van deze bijzondere plantjes! Samen met de bremrapen en de holwortels zijn de warkruiden een van de weinige in Nederland voorkomende planten zonder bladgroen. Deze soorten halen hun voedsel weer uit andere planten! Leuk weetje, wat dit zeldzame plantje nog leuker maakte!

                                          Groot warkruid

Daarnaast stond hier ook nog oranje springzaad en smalle aster, dit alles onder het genot van de explosieve zang van 2 cetti's zangers! Blijft mooi om langs de rivieren te zoeken!

                                          Smalle aster

Het was ondertussen al half 5 geweest, dus tijd om langzaamaan richting Bleskensgraaf. Naast het zwembad in Sliedrecht licht een klein en onbekend braakliggend terreintje. Altijd interessant om even te kijken! Dit leverde nog zomerfijnstraal, slangenkruid, muskuskaasjeskruid, heelblaadjes en sint-janskruid op. Toch de moeite van het kijken waard!

Een blik in de Heemtuin in het Alblasserbos leverde nog beemdkroon, gewone agrimonie, moeraskartelblad, krabbenscheer, groot blaasjeskruid, wilde marjolein, muurleeuwenbek en ander leuk spul op! Een stukje verder in het bos zagen we ook nog eens leuke varens als wijfjesvaren, mannetjes varen, brede stekelvaren en de ondersoort 'borreri' van de geschubde mannetjesvaren! Een hele moeilijke, maar wel zeer interessante familie!



                                          Geschubde mannetjesvaren ssp. Borreri

Onderweg naar huis pikte we ook nog snel even de leuke soorten in de vorm van spaanse aak, zeepkruid en grof hoornblad mee.

Thuis aangekomen beken we met z'n 3'en de resultaten van deze dag. Hier kwamen we tot een absurd aantal van 105 zeldzame planten voor de Alblasserwaard, waarvan er 40 zelf voor heel het land zeldzaam zijn!!! Een erg nette score dus!

Onder het genot van een heerlijk frietje en een pizza sloten we deze mooie dag dan ook op gepaste wijze af!